Często zdarza się, że relacje obustronne na linii senior-osoba młodsza wydają się zaburzone. Poniższy artykuł stanowi częściową próbę analizy sytuacji jak przedstawia się międzypokoleniowy dialog. Czego oczekują różne generacje we wzajemnych kontaktach?

Czym jest interakcja społeczna?

Definicja omawianego zjawiska społecznego wydaje się łatwa do przyswojenia. Najogólniej rzecz biorąc jest to wzajemne oddziaływanie na siebie minimum dwojga ludzi. Wchodzą oni wówczas w szeroko rozumiany kontakt. Przestrzenią interakcji nie jest tylko bezpośrednia rozmowa w konkretnej sytuacji. Może być nią także wymiana korespodencji mailowej, listów czy też coraz popularniejszy kontakt poprzez social media. W postępowaniu jednostki kierują się własnym systemem wartości jak również subiektywnie pojmowanymi interesami z tego tytułu może dochodzić do nieporozumień. W przypadku relacji seniorzy - ludzie młodzi często mówi się o tzw. konflikcie generacji.

Czy z wiekiem słabnie poczucie dążenia do społecznej interakcji?

Stereotypowo jesień życia utożsamiana jest z izolacją w sferze kontaktów, osamotnieniem i przede wszystkim spowolnionym trybem egzystencji. Czy tak jest zawsze? Subiektywne odczucia seniorów dostarczają jednak często odmiennych danych. Otóż jak się okazuje z wiekiem nie zanika tendencja do bycia istotą społeczną. Polscy seniorzy (jak pokazało badanie CBOS datowane na listopad 2016 roku) nadal instynktownie szukają kontaktu i coraz rzadziej doskwiera im samotność. Wśród ankietowanych powyżej 65 roku życia dominowała opinia (74% spośród poddanych badaniu), iż przez ostatnie 12 miesięcy w żaden sposób nie czuli się osamotnieni. Oznacza to często, iż społeczną potrzebnę interakcji realizując poprzez rozwijanie więzi rodzinnych, przyjacielskich, sąsiedzkich czy też kontaktów instytucjonalnych np. poprzez Kościół czy też lokalne kluby seniorskie.

Krótkie przypomnienie danych o dyskryminacji seniorów.

Jak wspomnieliśmy w jednym z poprzednich artykułów osobom starszym nie jest obca dyskryminacja ze względu na wiek. W sondażu przeprowadzonym na zlecenie Centrum Badań Opinii Społecznej wykazano, iż mieli z nią do czynienia w miejscach publicznych (np. ulica. środki komunikacji zbiorowej - aż 3% doświadczyło jej osobiście), placówkach służby zdrowia (dotknęła ona 5% spośród ankietowanych seniorów). Obszarem dyskryminacji były również urzędy czy też placówki bankowe. Sytuacja dramatyczniej przedstawia się w gronie rodzinnym, gdzie ofiarami było 5,9% osób powyżej 65 roku życia. Psycholodzy zaznaczają, iż dyskryminacja jest często efektem zaburzonej interakcji międzypokoleniowej i nieporozumień. W kontekście pojawia niezgoda w zakresie komunikacji, różnych wartości i postaw. Przyczyną generującą nieporozumienia mogą być również ograniczone zdolności poznawcze seniorów.

Dom wielopokoleniowy jako jedna z możliwych form społecznej międzypokoleniowej integracji.

Mimo wielu problemów przekształcających się czasem w konflikt generacji w Polsce często praktykowanym modelem budowania rodziny jest tzw. dom wielopokoleniowy. Poprzez wzajemne interakcje kilka generacji buduje wspólnotę pod jednym dachem. W jego ramach pokolenia się uzupełniają i służą sobie pomocą. Przykładowo młodsi służą swym wsparciem przy codziennych czynnościach zaś seniorzy udzielają praktycznych porad dotyczących życia czy też w wychowywaniu potomstwa.